Forum Integracji Europejskiej Ksw rocznik 2006

przem

[link widoczny dla zalogowanych]

the black lady Very Happy

lucas

Yes Yes Yes ! Wink

)

Amerykanista

sruba

WŁASNIE LUKI!!!! Dzieki Smile

przem

jak sie ksiazka do tego dziadostwa zwie ? Very Happy

Luki

Bertrand Russell "Władza - nowa analiza społeczna"

Luki

Coś niecoś na temat władzy:

Koncepcje władzy w teoriach socjologicznych

Decyzje zapadające w życiu społeczeństw są najczęściej konsekwencją istnienia ośrodków władzy. Problematyka z nią związana jest obecna w większości współczesnych teorii socjologicznych i politycznych. Uczestnicząc w strukturach społecznych przez całe nasze życie podlegamy politycznym (państwo) i niepolitycznym jej przejawom (rodzina - władza rodzicielska). Wielość definicji terminu "władza" związana jest z naciskiem na jej różne aspekty i stwarza pewne trudności klasyfikacyjne. Przedmiotem tej pracy jest próba przedstawienia niektórych ujęć pojęcia władzy społecznej, określenie jej pochodzenia i środków sprawowania. Istotną kwestię stanowi również rozróżnienie na władzę, wpływy i panowanie (trzy czyste typy panowania prawomocnego według M. Webera). Jakie są metody skłaniania ludzi do udzielenia władzy poparcia? Kto nami rządzi? Czy wkroczyliśmy naprawdę w fazę realizacji utopii technokratycznych?

1. Trochę prehistorii - znaczenie terminu władza, środki jej sprawowania

Już od zamierzchłych czasów człowiek, dzięki swej kreatywnej naturze, próbował wszelkimi sposobami realizować swą wolę. Wewnętrzna moc twórcza posiadana przez ludzi pozwalała im na ułatwienie sobie życia i doskonalenie narzędzi przystosowania. Zdolności organizacyjne pozwalały człowiekowi na kontrolę nad samym sobą oraz wytworzenie władzy w sensie politycznym, z drugiej zaś strony paradoksalnie ludzie zaczęli być manipulowani i kształtowani przez to, co sami stworzyli, przez potęgę władzy, która decydowała o zewnętrznych ramach ich życia. Można zatem przypuszczać, że człowiek dysponuje mocą, której tworom w efekcie musi się sam podporządkować. Nasuwa się tu problem pochodzenia władzy: czy zjawisko władzy uwarunkowane jest biologicznie czy też społecznie? Według socjobiologów władza w świecie ludzi stanowi tylko przedłużenie przywództwa istniejącego w świecie zwierząt, a dążenie do niej oraz pasję jej sprawowania narzuca sama natura. Mam tu na myśli podkreślane przez nich znaczenie prawa silniejszego i walki o przetrwanie, o dostęp do źródeł reprodukcji biologicznej (darwinizm społeczny). Konieczność tej walki ma usprawiedliwiać odstępstwa od zasad moralnych, a eliminacja jednostek słabszych uznawana jest za warunek przetrwania.1 Nietrudno sobie wyobrazić taką sytuację, wszakże na co dzień mamy do czynienia z łamaniem etycznych norm międzyludzkich. Człowiek zabija w okrutny sposób, potrafi być bezwzględny w realizacji swoich korzyści. Nie żyjemy jednak w dzikich stadach, aby móc rządzić się własnymi prawami. Sprawowana jest nad nami przede wszystkim kontrola społeczna. Czy zasadne jest więc zredukowanie pojęcia władzy do pojęcia kontroli społecznej? W momencie zinternalizowania przez jednostki uległości wobec norm, zwyczajów czy autorytetów i związanych z tym sankcji pojęcie władzy jako czegoś zewnętrznego staje się niemal nieprzydatne. Niezamierzone i nie uświadamiane wpływy często oddziałują na nas głębiej i systematyczniej niż świadome zamiary kontrolowania naszych zachowań. Im bardziej zakorzeniony mamy w świadomości system norm moralnych i przyzwyczajeń, tym trudniejsze jest zmuszenia nas do działań z nimi sprzecznych, nawet przez władzę.

Można zatem polemizować z socjobiologią, uznając władzę za zjawisko kulturowe, swoiste w świecie ludzi, odmienne od władztwa w przyrodzie, podlegające ocenom i wartościowaniu. Dysponujemy prawem pozytywnej lub negatywnej oceny działań i decyzji przywódców czy grup rządzących. Tym samym możemy mieć na nich wpływ, chociaż nie zawsze jest to możliwe.

Powróćmy jednak do definicji i środków sprawowania władzy. Punktem wyjścia swoich rozważań uczynię koncepcję M. Webera - traktowania władzy jako prawdopodobieństwa, że jeden z uczestników stosunku społecznego przeprowadzi swoją wolę, a określony rozkaz zostanie wykonany.2 Jest to zatem rodzaj działania mającego na celu wpływanie na zachowania ludzi.

W podejściu teorii konfliktu zróżnicowanie dystrybucji władzy w związkach opartych na panowaniu determinuje konflikt społeczny, podobny do konfliktu klasowego w Marksowskim ujęciu. R. Dahrendorf operuje pojęciem władzy zwierzchniej, która zakłada dominację i podporządkowanie. Element nadrzędny kontroluje za pomocą poleceń, rozkazów i zakazów zachowanie elementu podległego.
Jeśli zwierzchnictwo jest prawomocne, to brak posłuszeństwa wobec poleceń władzy może być karane. Warunkiem koniecznym istnienia stosunku władczego jest obecność grupy rządzonej czy poddanej. Co zatem z ideą demokracji? Pomimo istnienia reprezentacji władza należeć ma do ludu. Gdzie poddani...

Od T. Parsonsa pochodzi określenie tzw. "brzydkiego oblicza władzy", która ma być grą o sumie zerowej, do czego nawiązuje również R. Dahrendorf w swojej teorii. W związkach opartych na panowaniu istnieje zawsze dychotomia pozycji ze względu na dystrybucję władzy: występują dwie grupy osób, z których jedna posiada władzę w takiej mierze, w jakiej druga jest jej pozbawiona. Hierarchia władzy oparta jest więc na stronie "dodatniej" tzn. dominacji i na stronie "ujemnej", po której znajdują się ci, którzy raczej jej podlegają. Społeczeństwo jest traktowane w tym modelu jako układ wielu współzawodniczących (dominujących lub podlegających) zbiorowości. W każdym związku dystrybucja władzy sumuje się do zera.3 Koncepcja ta wskazuje na istnienie równowagi, dwustronności w stosunkach władzy, czego przeciwnikami są teoretycy koncepcji wymiany społecznej, którzy podkreślają asymetrię w stosunkach władczych. T. Emerson, twórca teorii sieci wymian, pisze o władzy jako o "nierównej zależności zachodzącej pomiędzy partnerami wymiany (versus władza wynikająca z możliwości zastosowania przymusu); stosunek tego rodzaju cechuje brak równowagi - jeden z partnerów jest w stanie skłonić drugiego do poniesienia wyższych kosztów, aniżeli sam musi ponieść w wypadku podejmowania jakichś działań." 4

Do podobnych wniosków skłania się P. Blau, według którego źródłem władzy jest zależność jednostronna, zaś wzajemny, równy wpływ partnerów wymiany stanowi wskaźnik jej braku. Jednostronne dostarczanie komuś stałych korzyści prowadzi do narzucania innym jego woli. Do oceny sprawowania władzy służy w opinii twórców teorii wymiany norma sprawiedliwości i uczciwości. Zatem sprawiedliwe sprawowanie władzy wywołuje uznanie społeczne, podczas gdy podporządkowanie władzy przemocą uznawane jest za niesprawiedliwe, napotyka opór i rodzi społeczne
potępienie oraz gniew.5 Zastosowanie zasady sprawiedliwości kieruje uwagę na procesy legitymizacji władzy.

Do skutecznego sprawowania władzy potrzebne są konkretne instrumenty (środki). Niewątpliwie do najpowszechniejszych należy prawo; ustalone sankcje za jego przekroczenie, które skłaniają ludzi do przestrzegania określonych norm zachowania. Wprowadzenie reguł prawnych pozwala przewidywać działania ludzi i ma stanowić podstawę bezpieczeństwa. Omijanie prawa i jego nadużywanie przez samą władzę prowadzi do destabilizacji i strachu. Ponadto ośrodki decyzyjne mogą skłaniać ludzi do określonych zachowań stosując zachęty w postaci dóbr materialnych czy prestiżu. Równie skuteczny środek sprawowania władzy (jak rozdział dóbr) stanowi współcześnie manipulowanie informacjami. Jeśli władza publiczna dysponuje zasobami informacji użytecznych w zaplanowaniu ludzkich zachowań może nimi sterować odpowiednio otwierając lub zamykając kanały informacyjne. Takie narzędzie stanowi propaganda. Przytoczyć tu można mechanizm jej działania chociażby na przykładzie zatajenia przez władzę faktu wybuch w elektrowni w Czarnobylu oraz jego przyszłych skutków. Za ostateczny instrument w ręku władzy można uznać przemoc, której stosowanie bez ograniczeń prowadzi do terroru, a w przyszłości obraca się przeciwko rządzącym.

W teoriach stratyfikacji społecznej i podejściach strukturalnych władzę określa się jako relację między rządzącymi i rządzonymi. Przyczynia się ona do rozwarstwienia społeczeństwa, pojawienia się wielowymiarowej struktury społecznej, w której ci, którzy sprawują władzę mają lepszy dostęp do bogactw, informacji i prestiżu.

2. Panowanie, wpływy i rządzenie - gdzie przebiegają granice?

Używane często rozgraniczenie władzy i wpływów opiera się na różnicy w skuteczności. Posiadając władzę można uzyskać określone zachowania jej podporządkowanych ludzi, natomiast same wpływy tego nie gwarantują. W liberalnej socjologii amerykańskiej pojawiło się pojęcie "gry wpływów." Decyzje zapadające w strukturach społecznych są wypadkową ścierania się wpływów - niczym więcej, są kompromisem między ludźmi i grupami nacisku, realizującymi swoje zamiary w granicach, w jakich jest to możliwe. Nie ma żadnej grupy rządzącej, żadnego skoncentrowanego ośrodka władzy, istnieje tylko "rozproszona gra wpływów", starcie interesów. Rządzą wszyscy w takim stopniu, w jakim uzyskali wpływ na kwestie decyzyjne. Rządzenie jest, więc działalnością operacyjną, realizowaniem decyzji, jest tym, co czynią parlamenty, rządy, głowy państw i sądy. Natomiast samo panowanie (według szkoły marksistowskiej) wyraża jedynie przewagę interesów klas ekonomicznie uprzywilejowanych (dysponujących środkami produkcji) w społeczeństwie. Interesy klasy panującej są interesami nadrzędnymi. Idee i wartości uznawane za cenne w opinii klasy uprzywilejowanej są ideami panującymi i upowszechnianymi.6 Panowanie różni się tym od rządzenia, że nie musi ono wiązać się z aktywnością w życiu publicznym, wystarczy, że osoba lub grupa panująca konstytuuje się na wyższej pozycji społecznej.

Istnieje kilka sposobów podtrzymywania panowania. M. Weber wskazuje na trzy idealne typy panowania, które opierają się na różnych motywach zyskiwania posłuszeństwa. Panowanie legalne opiera się na autorytecie norm. Nie tyle rządzą ludzie, co prawa. Decyduje wiara w moc norm i posłuszeństwo wobec instytucji stosujących i tworzących te normy. Typem takiego panowania jest biurokracja: rozkazuje "przełożony", a urzędnicy - fachowcy związani są z nim umową. Do przykładów panowania legalnego zaliczyć można nowoczesne struktury państwa, stosunki władzy w prywatnym przedsiębiorstwie kapitalistycznym czy partie polityczne.

Uprawomocnieniem dla panowania tradycyjnego jest wiara w świętość istniejących od wieków porządków; potęgi panujących. Władza patriarchalna pana (np. sułtana) nad poddanymi utrzymywana jest z racji na powagę, której udziela mu tradycja.

Panowanie charyzmatyczne opiera się na przekonaniu o szczególnych cechach władzy i poszanowaniu, jakim cieszy się jego osoba i jego polecenia. Źródłem emocjonalnego oddania osobie pana jest uznanie dla jego niezwykłych talentów (charyzma), w szczególności zdolności magicznych, bohaterstwa (na przykład władza proroków czy bohaterów wojennych). Typem rozkazującego jest tu przywódca, a słuchającego - uczeń, zwolennik.7 Panowanie charyzmatyczne może przyjmować postać dyktatur czy przywództwa sekt. Niebezpieczne jest bezkrytyczne posłuszeństwo dla irracjonalnych czy absurdalnych decyzji władcy, które usprawiedliwia nawet okrucieństwo.

3.Akceptacja społeczna lub jej brak - legitymizacja władzy w ujęciu socjologicznym

Legitymizacja w prawie oznacza proces uprawomocnienia: władzę można uznać za legitymowaną, jeśli opiera się na normach określających, kto może tę władzę sprawować oraz jakimi metodami i środkami tego dokonać. W ujęciu socjologicznym władza legitymowana to władza, która jest społecznie akceptowana, szanowana, stająca się autorytetem i ciesząca się szerokim poparciem. Tak więc akceptacja społeczna stanowi jej fundament. Legitymizacja ulega jednak zmianom w czasie, nie jest w społeczeństwie równomiernie rozłożona, co można obserwować we współczesnych państwach demokratycznych. Miarą poziomu akceptacji dla władzy jest gotowość obywateli do uczestnictwa w wyborach powszechnych. Niska frekwencja wyborcza bywa interpretowana jako oznaka kryzysu zaufania wobec elit i ich metod rządzenia albo jako minimalna akceptacja dla władzy, oparta jedynie na biernym przyzwoleniu i braku sprzeciwu wobec poczynań rządzących. Jeśli chodzi o maksymalną akceptację społeczną, to przejawia się ona w dewiacyjnej gotowości osobistego poświęcenia czy ponoszenia ofiar na rzecz władzy, metod, jakimi się ona posługuje oraz na rzecz państwa. W sytuacji, kiedy władza jest legitymowana w oparciu o istniejące normy, a nie ma uznania społecznego, może również nastąpić upadek i erozja norm. Sposób zdobycia władzy rzuca światło na sposób jej sprawowania. Zdobyta z pogwałceniem norm jest najczęściej sprawowana z ich pogwałceniem, nie uzyskując wówczas akceptacji społecznej.

3. Triumf cesarstwa maszyn. Kto nami rządzi?

Problematyka władzy w technokratycznych teoriach odrzuca jej tradycyjne rozumienie (władzy opartej na przymusie fizycznym i ograniczonej do sfery polityki i państwa). W miejsce władzy politycznej wkracza nowa władza obejmująca całą ludzkość, nie znająca granic państw czy narodów. Koncepcja nowej władzy opiera się na przymusie intelektualnym, a jej uzasadnienie stanowi autorytet nauki i techniki. Sięgając do korzeni technokracji należy zauważyć, że oddzielenie władzy od sfery polityki jest już obecne w rozważaniach H. Saint-Simona. Z uczonych i industrialistów uczynił on nową dynamiczną elitę, która miała tworzyć i kontrolować społeczne porozumienie. Uczonym przypisał rolę wytwórców i przywódców duchowych społeczeństwa (uczony w roli świeckiego kapłana). W swoich wizjach społeczeństwa przyszłości i nowej władzy widział realizację ideału napoleońskiej armii, w której jednostki, według zdolności i czynów, przypisane były do określonych ról, struktur i miejsca, a zależały całkowicie od swych przywódców. Jeden z jego kolejnych projektów społeczeństwa przypominał utopię miejsca (typu wyspy szczęśliwej): "Organizacja społeczeństwa europejskiego" stanowiła obraz radosnej, pokojowej wspólnoty, którą rządzi Parlament Doskonalenia złożony z uczonych przyrodników i historyków. Władza w rozważaniach H. Saint - Simona stanowi zjawisko uniwersalne, nie wymaga ani cierpienia, ani specjalnych talentów czy też umiejętności. Niewątpliwie nowatorstwo stanowi odpersonalizowany charakter władzy. Panowanie nad ludźmi oparte na przymusie fizycznym, uznaje za relikt przeszłości, władzę negatywną. Natomiast polityka to domena próżniaków, "sztuka nic nie robienia", nie widzi nawet potrzeby istnienia organizacji państwowej.8

Zespolenie władzy i techniki obecne jest w analizie społeczeństwa H. Marcuse. Panowanie rozszerza się jako technologia - to ona dostarcza uprawomocnienia ekspansywnej władzy politycznej obejmującej wszystkie dziedziny kultury. Technologia racjonalizuje niewolę, czyli podporządkowanie technicznemu aparatowi, który zwiększa życiowy komfort i podnosi wydajność pracy. Racjonalność nauki i techniki jest racjonalnością panowania. Programowanie kompensacyjne stanowi typ uprawomocnienia władzy oraz nową politykę państwowego interwencjonizmu. Łączy ono elementy ideologii sukcesu z gwarancjami minimum dobrobytu, pracy i stałych dochodów. Zobowiązuje system panowania do utrzymania stabilności, zagwarantowania społecznego bezpieczeństwa i szans osobistej kariery oraz zapobiegania niebezpieczeństwom związanym z rozwojem.9

Problematyka władzy jest obecna także w poglądach D. Bella. Władza w społeczeństwie postindustrialnym to rządy ludzi nauki i techniki. Dostęp do niej determinują kompetencje naukowe i techniczne. Interesującym przykładem ilustrującym nieograniczoną władzę technokratyczną są dzieje Otian przedstawione przez J.A. Zajdla w "Stanie spoczynku". Otianie, którzy samorządnie i na drodze ogólnospołecznego plebiscytu wybrali komputer na najwyższą władzę, oparli się na przekonaniu, że musi on wydawać wyłącznie obiektywne i racjonalne rozkazy. Komputer - rząd miał realizować w tej wizji zaprogramowane w nim przez społeczeństwo powszechnie uznane cele: ogólnego dobrobytu, zbiorowego szczęścia, publicznego bezpieczeństwa - ochrony przed nieposłuszeństwem robotów. Maszyna wyalienowała się, stając się podmiotem, władcą samodzielnym i absolutnym. Doprowadziło to Otian do osiągnięcia maksymalnej równości, konsensu oraz wolności od dawnej polityki konfliktu i negocjacji. Triumf bezosobowej władzy określono mianem cezaryzmu maszyn. Czy zatem grozi nam obecnie wykształcenie się nowego typu niewolnictwa? Nowa władza maszyn i uczonych jest władzą totalną, ponieważ dotyczy całości społeczeństwa i całości życia psychicznego jednostki. Władzę tego rodzaju określa się mianem inżynierii totalnej lub manipulacji większością, która przybiera postać władzy jawnej lub niewidzialnej. Pierwsza z nich oparta jest na autorytecie osób - wyspecjalizowanych uczonych, ekspertów, technologów, specjalistów. Ludzie wiedzą, kto nimi rządzi i na czym oparta jest przewaga rządzących. Natomiast władza niewidzialna jest postrzegana jako władza bezosobowa samej nauki. Jest rozproszona, obejmuje całe społeczeństwo, "jest wszędzie, a zarazem nigdzie".10 Wizje niewidzialnej władzy nauki nie zawierają pomysłów, jak tę władzę ograniczać. Nie proponują one odpowiedniej strategii politycznej, lecz wysuwają pesymistyczne dywagacje na temat przyszłości i skutków utraty przez ludzi ich jednostkowej suwerenności. Nauka w roli władzy nawet w modelu idealnym jest projektantką nieszczęść społecznych i klęsk cywilizacyjnych. Nowa władza technokratów rodzi nowy przymus związany z intelektem (przymus racjonalności). Jest to przymus wyższego rzędu - atrybut autorytetu nauki. Czy jednak jego nadużywanie nie pociąga za sobą równie drastycznych skutków, co przymus fizyczny?

Władza w światopoglądzie technokracji występuje w formach władzy grupy, instytucji naukowych oraz samej nauki jako systemu teorii i jej praktycznych zastosowań. Następuje zerwanie z państwem i zastąpienie go hierarchicznym systemem racjonalności naukowej. Skrajne wizje zakładają zapanowanie totalitarnej technokracji (zwanej technopolem), która odsuwa kulturę i wartości ogólnoludzkie w zapomnienie, a koncentruje się na fascynacji ideą postępu technologicznego. Jak widać pojęcie władzy ogniskuje wokół siebie szereg innych problemów. Nie ze wszystkimi koncepcjami władzy mamy do czynienia w praktyce.

Luki

Jeszcze coś o socjologii władzy wg. Webera:

[link widoczny dla zalogowanych]

przem

dzieki, danke, grazie, gracias, thanks, spasiba, merci ... i tak dalej Very Happy

sruba

Luki zostałam Twoją fanką Smile

mysle, ze jedną z wielu hehee

Luki

Luz, autografy rozdam po egzaminie Cool

korben

no raczej... ja chcę markerem na klacie... też pozwolę sobie dołożyć 3 grosze

92. Władza a wpływ społeczny

Władza – zdolność do wywoływania efektów w postaci takich zachowań podejmowanych przez jednostkę,
jakich nie podjęłaby ona bez istnienia stosunków władzy. Jest to związek między dwiema osobami lub
grupami. Istnieje:
- władza społeczna – nie wyposażona w zagrożenie, używa przemocy i przymusu (ojciec – dzieci, człowiek
– przyroda)
- władza polityczna – prototyp władzy , ma monopol na prawomocne użycie przemocy;
wyposażona w zagrożenie używa przemocy i przymusu (państwo)
- władza państwowa – podstawowa forma władzy politycznej
Max Weber – natura władcy – prawdopodobieństwo narzucenia własnej woli wbrew wszelkiemu oporowi i
niezależnie od podstawy tego prawdopodobieństwa. Istnieje bardzo wiele możliwych układów stosunków
(bardziej sprecyzowane pojęcie władzy) np. panowanie, dyscyplina, autorytet.
Dyscyplina – prawdopodobieństwo uzyskania posłuszeństwa dla pewnego rozkazu, które ze względu na
postawy ludzi będzie szybkie, proste, automatyczne. Posłuszeństwo bez oporu i krytyki.
Panowanie – stan rzeczy, w którym objawiona wola panującego wpływa na działalność innych w taki sposób
jak gdyby inne osoby przyjęły same z siebie posłuszeństwo wobec rozkazu jako zasadę swojego działania,
działania zachodzą tak jakby osoby podporządkowane przyjmowały same z siebie nasze rozkazy tzn.
wykonują nasze polecenia zanim o nich pomyślimy, przewidują nasze dyspozycje i działają zgodnie z tymi
przewidywaniami. Wyróżniamy:
- panowanie ekonomiczne – władza ekon. oparta na konstelacji interesów ze względu na istnienie
monopolu
- panowanie polityczne – władza rządzenia wraz z obowiązkiem posłuszeństwa
Władza państwowa – jest realizowana w państwie (struktura organizacyjna narodu, która pełni określone
funkcje i posiada określone cechy). Cechy:
- władza na określonym terytorium
- inkluzywność (nie organizuje życia obywateli całkowicie)
- ekskluzywność (monopol, wyłączność władzy)
Funkcje:
- ustrojowa
- ochronna
- ogólnego sterowania życiem społ.
- produkcyjna (dostarczanie dóbr, nie tylko materialnych)
- regulacja rynku (system prawny, który zapewnia warunki dla wolnej konkurencji i właściwego
funkcjonowania rynku)
Wszystkie te postacie władzy są pewnymi postaciami mocy sprawczej, wywoływania skutków w działaniach
innych osób. Pewną formą mocy sprawczej jest też wpływ społeczny, czyli tzw. Władza miękka – ludzie z
własnej woli czynią to co chcemy. Wpływ – posługiwanie się w sposób mniej lub bardziej jawny,
jakimkolwiek typem władzy, w celu wymuszania przez grupę na innej grupie podjęcia pożądanych albo
zaprzestania niepożądanych działań.
Istnieją dwa podejścia w socjologii do wpływu społecznego:
1) Wpływ społ. traktuje się jako stosunki międzyjednostkowe, które prowadzą do uniformizacji zachowań i
przejawiają się w sferze tego, co werbalne, irracjonalne i illogiczne.
Sugestia jest oparta na postawach, emocjach. Sugestia korespondencyjno-wykonawcza – sugerowane
wyobrażenie wywołuje stany uczuciowe wyzwalające czynność przez nas oczekiwaną. Opiera się na
naturalnym dążeniu człow. do uległości, poszanowania autorytetów, woli zależności, która manifestuje
się w dobrowolnym podporządkowaniu się wpływowi.
Sugestia pozaracjonalna – oparta na empatii, potrzeba naśladownictwa.
Salomon Asch – w badaniach eksperymentalnych doszedł do wniosku, że wpływ społ. można zwiększać
wprowadzając źródła o większej atrakcyjności i wiarygodności (większość grupy, ekspert). Wpływy
realizowane przez większość mają charakter konformistyczny.
Funkcjonalistyczna interpretacja wpływu – wpływ sprzyja integracji społ., rozbudowuje narzędzia
kontroli społ. Cechy:
- umacnianie i utrzymywanie kontroli społ.
- jest nierówno rozdzielony i wykorzystywany jednostronnie
- opiera się na stosunkach zależności
- powodowany przez stany niepewności i potrzeby ich zredukowania
2) Wpływ społ. jest procesem wewnątzrgrupowym:
- genetyczny model wpływu społ. – nosicielem wpływu jest każdy członek grupy niezależnie od
pozycji
- wpływ jest narzędziem nie tylko kontroli społ., ale też zmiany społ.
- wpływ społ. jako proces – wytwarzanie i pochłanianie konfliktów społ.
Efektywność wpływu: styl zachowania ośrodka wpływu (główny czynnik), a w szczególności elementy,
które realizują się w spójności, systematycznym charakterze, adekwatność między zachowaniem i
znaczeniami.
Czynniki umacniające wpływ:
- uporczywy wysiłek
- autonomia uczestników ośrodka wywierającego wpływ
- spójność
- twardość, nieustępliwość
- zrównoważenie i ekwiwalentność (korygowanie własnego środowiska)

korben

Państwo jest to grupa na pograniczu grupy celowej i terytorialnej. Jest to zbiorowość obywateli
podporządkowana władzy suwerennej mieszkająca na określonym terytorium, do którego ogranicza się
władza. Państwo jest polityczną organizacją zbiorowości terytorialnej, w której na gruncie tradycji
kulturalnej lub etnicznej istnieje władza polityczna.
Koncepcje państwa:
- umowa społeczna – (Rousseau) jednostki poddają się woli zbiorowej i stają się poddanymi ale tylko
sobie
- klasowa teoria państwa – (Marks) w wyniku rozwoju sił wytwórczych następuje podział na klasy
- państwo jako społeczność naturalna – (Arystoteles) jednostka ludzka musi żyć we wspólnocie
politycznej, aby nie tylko zaspokoić wszystkie swe potrzeby, ale by rozwinąć swe człowieczeństwo
Państwo to struktura organizacyjna narodu, która pełni określone funkcje i posiada określone cechy.
Cechy:
- władza na określonym terytorium
- inkluzywność (nie organizuje całkowicie życia obywateli)
- ekskluzywność (monopol i wyłączność)
Funkcje (ogólnie celem państwa jest realizacja dobra wspólnego):
- funkcje zewnętrzne – zapewnienie bezpieczeństwa społeczeństwu i przedstawicielstwa w stosunkach
międzynarodowych
- funkcje wewnętrzne:
1. ustrojowa
2. ochronna
3. ogólnego sterowania życiem społ.
4. produkcyjna (dostawca dóbr, nie tylko materialnych)
5. regulacja rynku (system prawny, który zapewnia warunki dla wolnej konkurencji i właściwego
funkcjonowania ryku)
Typologia państw:
- państwa unitarne
- państwa złożone
Relacje naród – państwo
Odrębność narodu jako wspólnoty ideologiczno–kulturowej, od państwa jako społeczności polityczno–
administracyjnej
Relacje w 3 aspektach:
- genezy narodu i państwa
- rozdział funkcji (zależność państwa od narodu i narodu wobec państwa)
- relacje między instytucjami narodu i państwa
Co było pierwsze: Państwo czy Naród ?
Wg Rybickiego problem ten nie wymaga bezwzględnego rozstrzygnięcia, gdyż obce drogi były możliwe.
Zakłada się że między narodem i państwem ma zachodzić stosunek komplementarności – dopełnienia się
wzajemnego.
Demokracja. Społeczne i ekonomiczne uwarunkowania demokracji

A. de Toqueville „Demokracja amerykańska”
XIX/XX w. – marksiści
Alternatywy demokracji (XXw.):
1. autorytaryzm - władza legalna wyposażona w autorytet poza prawem (Adorno: „Osobowość
autorytarna”). Dominujący typ osobowości w danym społ. – ksenofobiczna, nietolerancyjna,
antypluralistyczna, repulsyjna. Jedna z koncepcji: Demokracja jest tam, gdzie osobowości są
demokratyczne
2. autorytatyzm – samoistność władzy, która jest niekontrolowana przez obywateli, dyktatura
modernizująca
3. totalitaryzm – państwo jest wszechwładne
Dwie interpretacje totalitaryzmu:
1. Rzeźnicki – wszechwładza policji politycznej
2. Arendt – „Korzenie totalitaryzmu” – społeczna reakcja na kryzys starego społeczeństwa. Deklasacji i
umasowienie społeczeństwa. Ludzie zaczynają żyć w jednym świecie, w którym przekształcają się w
masę, tłuszczę. Chcą iść za wodzem. Sojusz 3 sił społ.:
- niezorganizowane masy
- ludzie wykolejeni (lumpenploreteriat)
- wykolejone klasy wyższe (charakteryzują się historycznym cynizmem, czują nienawiść do
starego systemu)
Dwa pojęcia demokracji:
1. Demokracja substancjalna, materialna (A. Lincoln – rządy większości dla większości)
2. Proces formalny (Dall)
Demokracja występuje tam, gdzie kształtują się swobodne preferencje polityczne, wolność zrzeszania,
informacji i komunikowania. Jedynym środkiem uprawomocnienia demokracji są wybory.
Demokratyczne instytucje bezpieczeństwa:
- obywatelska inicjatywa ustawodawcza
- referendum
- ograniczenia czasu i ilości kadencji
Proces wyborczy w demokracji (Pablo Gonzales Cassanove) – wybory to wskaźnik woli ludności,
reprezentacji, represji, negocjacji, partycypacji, mediacji.
Uwarunkowania ekonomiczne i społ. demokracji (sprzyjające ukształtowaniu się demokracji):
- otwarty system klasowy
- system wartości oparty na równości
- gospodarka wolnorynkowa
- piśmienność ludności
- wysokie uczestnictwo w organizacjach dobrowolnych (stowarzyszenia demokratyczne)
pozdro 600

sruba

uufff , dobrze , ze mam dwa posladki
hahahaha Very Happy

sruba

będzie, gdzie autografy zbierac Wink

)